Revalideren van een (enkel) sportblessure
Datum: 8 mei 2024
Het sportseizoen is weer in volle gang en dat betekent voor een sportfysiotherapeut veel omgezwikte enkels. Staan op de voet van de tegenstander, polletje op veld 6, in gedachten een schitterende passeerbeweging maar resulterend in struikelen over de krijtlijn, allemaal mogelijke oorzaken van een verzwikte enkel die al voorbij zijn gekomen.
Een enkeltje naar de (sport)fysiotherapeut
Een goede verzwikking kan erg pijnlijk zijn, vaak in combinatie met zwelling en een bloeduitstorting (die meestal na een aantal dagen optreedt). Sporters gaan soms door naar de Spoedeisende Hulp (SEH), waar ze de vaak goedbedoelde, maar grotendeels nutteloze diagnose te horen krijgen. “Het is geen breuk, maar je hebt je enkelbanden gescheurd”. En dan volgt het volgende advies: “Lopen met krukken totdat de zwelling weg is, met twee weken zou je weer kunnen sporten”.
Sportfysiotherapeuten worden van dit goedbedoelde advies zwetend wakker. De reden? Dit goedbedoelde advies kan op langere termijn voor grote problemen zorgen bij de patiënt. Ten eerste, een breuk uitsluiten is het enige wat mogelijk is op de SEH. Het diagnosticeren van enkelbandletsel kan pas 4 tot 5 dagen na het trauma. Nu kun je je afvragen: “Maar op die röntgenfoto zien ze toch alles?” Nou, nee. Een röntgenfoto kan alleen wat zeggen of het wel of niet hebben van een breuk. Ten tweede wordt de patiënt altijd gezegd niet te belasten en te wachten tot zwelling en pijn niet meer aanwezig zijn. Drie weken verder en dan kun je als sporter zo weer de wei in. Fout, je moet revalideren om die enkel weer volledig te kunnen belasten zoals voor de verzwikking/het trauma het geval was.
Huh? Revalideren bij een enkelblessure?
Voor de meeste mensen klinkt dit vreemd, maar van enkelletsel hoor je te revalideren. Enkelletsel behoort tot de meest voorkomende blessures onder sporters met een hoge kans op recidivering oftewel herhaling. “Maar dat komt toch door te slappe enkelbanden?” Fout. Het komt door het niet revalideren na het trauma. Door het trauma aan je enkel kunnen er een aantal aspecten verstoord zijn die invloed hebben op prestaties of functie van de enkel. Mobiliteit kan beperkt zijn, er is vaak sprake van verminderde spierkracht en altijd verminderde coördinatie. Die aspecten zijn wel nodig om een veilige terugkeer naar sport te maken.
Return to Sport
Om zeker te weten dat je als sporter klaar bent om terug te keren naar je sport, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. De enkel mag zeker nog wel pijn doen met activiteiten, zolang de pijn maar binnen 24 uur na de activiteit weggetrokken is. De enkel moet volledige beweeglijkheid, voldoende spierkracht (onderbeenspieren) en uithoudingsvermogen bezitten. De enkel moet vertrouwd aanvoelen, belasting van de enkel moet zeker aanvoelen. Daarom is zo snel mogelijk belasten zo belangrijk. Er moet sprake zijn van sensomotorische controle. Simpel gezegd: de enkel moet onder controle gehouden kunnen worden in alle sport-scenario’s, waardoor je je als sporter zeker(der) voelt. En als laatste moet je als sporter voldoen aan de zogenaamde sport-criteria, zoals springen, rennen, stoppen en draaien. Hierop wordt je door de sportfysiotherapeut getest en gemonitord in het revalidatietraject.
Zolang je nog niet goed scoort op deze sport-criteria na het opgelopen trauma, kan er niet vanuit worden gegaan dat de enkel klaar is om terug te keren naar de sport. Kortom, door de enkel gegaan en het is geen breuk? Meld je bij je (sport)fysiotherapeut!
